Zatrzymanie prawa jazdy niezgodne z konstytucją. Tak orzekł Trybunał Konstytucyjny. Co tak właściwie oznacza to orzeczenie dla kierowców?
Zatrzymanie prawa jazdy na 3 miesiące. Na czym to polega?
Przepisy obowiązujące od roku 2015 pozwalają policjantom na zatrzymanie prawa jazdy kierowcy za przekroczenie prędkości wynoszące więcej niż 50 km/h. I ten właśnie zapis został zakwestionowany przez I prezes Sądu Najwyższego Małgorzatę Manowską.
Zresztą nie tylko ten. Bo gdy w kwietniu 2021 roku składała ona wniosek do TK powoływała się na jeszcze jeden przepis. Ten mówi o zatrzymaniu prawa jazdy na 3 miesiące w przypadku przewożenia ilości pasażerów większej niż co najmniej 3 od liczby określonej w dowodzie rejestracyjnym pojazdu.
Zatrzymanie prawa jazdy na 3 miesiące nie daje możliwości obrony
I prezes Sądu Najwyższego Małgorzatę Manowską w swoim wniosku do Trybunału Konstytucyjnego powoływała się przede wszystkim na błąd proceduralny. Po zarejestrowaniu wykroczenia policjant arbitralnie podejmuje decyzję o zatrzymaniu kierowcy prawa jazdy.
Co prawda wniosek w tej sprawie kieruje do starosty, ten jednak nie ma żadnego wyjścia. Uprawnienia zatrzymać musi. To oznacza zdaniem prezes Manowskiej brak możliwości weryfikacji okoliczności ją uzasadniających przez sąd lub organ administracyjny.
Decyzja TK. Zatrzymanie prawa jazdy nie jest konstytucyjne
Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 13 grudnia 2022 roku zgodził się z takim stanowiskiem. Zdaniem TK starosta nie dokonuje samodzielnie ustaleń faktycznych co do rzeczywistego przebiegu zdarzenia, ale decyzję w sprawie zatrzymania uprawnień podjąć musi.
Jest bowiem związany treścią informacji organu kontroli ruchu drogowego. Treść informacji organu kontroli ruchu drogowego z kolei ma przypisane domniemanie prawdziwości. Nie może być ono podważone przez stronę w toku postępowania administracyjnego.
Zatrzymanie prawa jazdy za prędkość przestanie obowiązywać?
Trybunał Konstytucyjny orzekł, że zatrzymanie prawa jazdy na 3 miesiące za prędkość niezgodne z konstytucją. Co to jednak oznacza w praktyce? Po pierwsze TK wypowiedziało się na temat samej procedury administracyjnej. Wskazało jej słabości.
Sędziowie nie odnosili się do kwestii adekwatności kary. Po drugie decyzja TK ma charakter interpretacji. To oznacza, że nie kasuje ona działania przepisu. Daje jedynie podstawę kierującym do kwestionowania decyzji funkcjonariuszy i to zarówno w przypadku postępowań prowadzonym po, jak i przed 13 grudnia 2022 r.
Decyzja TK oznacza konieczność zmiany toku administracyjnego
Jednocześnie decyzja Trybunału Konstytucyjnego oznacza poważny sygnał dla rządzących. Ci muszą zmienić przepisy w taki sposób, aby kierujący na mocy toku administracyjnego miał możliwość obrony.
Tak, aby mógł wskazać swoją argumentację i otrzymał możliwość podważenia decyzji funkcjonariuszy. Przepis pozwalający na zabranie prawa jazdy za prędkość na 3 miesiące sam w sobie pozostanie bez zmian.
